Brian Wilson, een geniale binnenvetter

De release van de originele opnames van het nooit verschenen Beach Boys-album Smile, geruchten rond een reünie van deze legendarische groep, een nieuw solo-album met louter Disney-songs, het nieuws dat zijn leven wordt verfilmd en een tournee die compleet in het teken staat zijn vorig jaar verschenen eerbetoon aan George Gershwin: het leven lacht Brian Wilson van alle kanten toe.

Het leven lacht Brian Wilson (69) toe

Geniale binnenvetter

DOOR MARK ROOS

Een gesprek met Brian Wilson (69) is als een auto die maar niet wil starten. Steeds hoop je als interviewer dat hij de geest krijgt, maar in de regel beperkt de grijsgekuifde legende met de droeve oogopslag zijn antwoorden tot staccato gepruttel en lange stiltes. Wat afgemeten zinnetjes of soms zelfs één enkel woord; daar moet de interviewer het mee doen.

Het is geen onwil van de levende legende, die op dit moment op wereldtournee is waarbij hij ook Paradiso in Amsterdam aandoet. Wilson, onder meer verantwoordelijk voor twee van de mooiste liedjes uit de pophistorie - God Only Knows en Good Vibrations – speelt tijdens zijn huidige concertreeks voornamelijk repertoire van zijn eind vorig jaar verschenen album Reimagines Gershwin. Wilson zegt behalve geestverwant bewonderaar te zijn van George Gershwin (1898-1937), de componist van klassiekers als Rhapsody In Blue en Porgy And Bess. ,,Rhapsody In Blue is de song van mijn leven,’’, zegt hij. ,,Ik hoorde het voor het eerst toen ik 2 was.’’

Eind oktober verschijnt een nieuw album van Brian Wilson met louter songs uit Disney-films. Elf songs staan er op het album, variërend van de moderne titelsong van Toy Story tot oude klassiekers als Sneeuwwitje en Jungle Book. Wilson: ,,Deze liedjes zijn veel lichter en blijer dan de nummers van Gershwin. Er zitten bewerkingen tussen van prachtige nummers van Elton John en Randy Newman en ook een paar machtige ballads.’’

Op de vraag of hij nog werkt aan nieuw, eigen songmateriaal, volgt een lange, bijna pijnlijke stilte. Het schrijven van nieuwe songs gaat hem moeilijk af. De ideeën zijn er wel, maar de concentratie om ze om te zetten in muziek ontbreekt. ,,Hoewel: ik ben nu bezig met een liedje dat bijna af is en waar ik erg tevreden over ben. Maar dat eerder uitzondering dan regel.’’

Als het gesprek komt op de geruchten over een aanstaande reünie met de twee andere nog in leven zijnde Beach Boys Al Jardine en Mike Love, volgt een stilte. ,,Geen nieuws,’’ zegt de zestiger , die vijftig jaar geleden de Beach Boys oprichtte met zijn inmiddels overleden broers Carl en Dennis. ,,Ik weet van niks.’’ Ook over de originele sessies van het Beach Boys-album Smile die eind oktober eindelijk op cd verschijnen, zegt Wilson niets te melden te hebben.

Wilson bracht in 2004 weliswaar nummers van Smile uit met de hulp van verschillende (jonge) gastmuzikanten; het originele Beach Boys-album had eigenlijk in 1967 moeten uitkomen. Smile zou hét meesterwerk moeten worden dat de gelauwerde voorganger Pet Sounds moest overtreffen. Het kwam er niet van. De toen 25-jarige Brian Wilson -tussen 1963 en 1965 verantwoordelijk voor negen Beach Boys-albums en zestien hitsingles - was niet in staat zijn ideeën te vertalen naar een succesalbum omdat hij in een diepe depressie raakte. Bijna dertig jaar lang leefde Wilson een leven van drank, drugs en mentaal ongemak. Psychiaters constateerden dat Wilson leed aan een ‘bipolaireschizoaffectieve stoornis’, een chronische, psychische aandoening.,,Het gaat nu goed met me'', zegt Wilson. ,,Tenminste: ik kan veel dingen die ik tot voor kort niet kon. Echt helemaal normaal ben ik nooit geweest en zal ik nooit worden. Ik heb daarmee leren leven.''

Nog steeds heeft Wilson last van stemmen in zijn hoofd, die ervoor zorgen dat hij zich vaak niet prettig voelt op het podium. Toch is de zestiger deze weken vrijwel onafgebroken op tournee. ,,En dat gaat eigenlijk best goed,’’, zegt hij.,,Ik heb veel gerepeteerd. En ik doe speciale oefeningen om fit te blijven. Vooral wandelen doet me goed. Wandelen is goed voor de bloedsomloop, het maakt mijn benen sterk en geeft me veel energie.’’

Ook zijn geregelde bezoekjes aan de psychiater werken stimulerend. Hij is als een vriend, zegt Wilson. Een vriend die vraagt hoe het met hem, zijn vrouw Melinda en zijn vijf adoptiekinderen gaat. ,,Ik betaal hem om mijn vriend te zijn. Dat is prima.’’

Kortaf als hij is, zou je de indruk kunnen krijgen dat Brian Wilson liever niet praat. De grootmeester zelf ontkent dat. Aan het eind van het gesprek bedankt hij de interviewer tot drie keer toe voor het fijne interview.

Brian Wilson treedt op woensdag 21 september op in Paradiso in Amsterdam. Zijn nieuwe album In The Key Of Disney verschijnt op 24 oktober. Precies één week later verschijnen The Smile Sessions.