Anton Corbijn zweert bij zwart-wit

De expositie Inwards and Onwards in het Amsterdamse fotomuseum FOAM is de eerste Nederlandse expositie met werk van topfotograaf Anton Corbijn in negen jaar. Op de tentoonstelling dit keer niet alleen indringende zwartwitportretten van rocksterren, maar ook van kunstenaars als Anselm Kiefer, Damien Hirst, Lucian Freud en Karel Appel.

 

Eindelijk weer een expositie met werk van Anton Corbijn

'Eigenlijk ben ik een knullige fotograaf'

DOOR MARK ROOS 

Anthony Kiedis door Anton Corbij

Anthony Kiedis.

Als fotograaf kennen we je vooral van portretten van beroemde popmuzikanten als U2 en David Bowie. Vanwaar die omslag van rockmuzikanten naar beeldend kunstenaars?
,,Ik fotografeer al popmuzikanten sinds mijn 17de en je kunt niet altijd blijven doen alsof je 20 bent. Met uitzondering van de Canadese band Arcade Fire fotografeer ik bijna geen jongere bands, want dan voel ik me toch een beetje die ouwe fotograaf. Met de jaren ben ik me steeds meer gaan interesseren voor beeldende kunst. Bewondering is altijd een drijfveer geweest bij de mensen die ik fotografeer. Wie zijn die mensen die dit werk maken dat ik zo bewonder en kan ik dat vertalen in mijn foto's.''

Zijn er grote verschillen tussen muzikanten en beeldend kunstenaars?
Het grootste verschil tussen kunstenaars en muzikanten is toch dat hoe een kunstenaar eruit ziet geen onderdeel uitmaakt van zijn werk. Bij muzikanten doet het imago wel terzake. Beeldend kunstenaars zitten er vaak helemaal niet op te wachten om te worden gefotografeerd. Bij sommige kunstenaars heeft het soms wel drie jaar geduurd voordat ze 'ja' zeiden tegen mijn verzoek om ze te fotograferen.''

Is je houding ten aanzien van de mensen die je fotografeert in de loop der jaren veranderd?
,,In het begin was mijn bewondering voor de mensen die ik wilde fotograferen op het obsessieve af. Mijn grootste motivatie was niet het maken van de foto maar het deel willen uitmaken van een bepaalde wereld. Gelukkig is dat snel veranderd en is de foto centraal komen te staan en niet de beroemdheid.''


Op de expositie zien we portretten van Alexander McQueen, Tom Waits, Gerhard Richter, Lucian Freud, Bruce Springsteen en Karel Appel. Wat is de rode draad?
,,De kunstenaars die ik heb gefotografeerd zijn grotendeels van mijn generatie. Het zijn stuk voor stuk mensen met een bijzondere drive. Enkelen zijn ook een soort godfathers van een bepaalde stroming. Neem nu kunstenaarsduo Gilbert & George. Wat zij maken behoort niet tot mijn favoriete kunstwerken; toch ben ik gefascineerd door hun verschijning en hun werkwijze.''

Tom Waits, Anselm Kiefer, Luc Tuymans: vanwaar die voorliefde voor tobbers en somberaars?
,,Ik hou van kunstenaars die worstelen. Die worsteling levert vaak bijzondere kunst op. Ik ben niet zo van de lichtgewicht wegwerpkunst.''

Je fotowerk is nog steeds zwart-wit. Gaat dat ooit veranderen?
,,Zwart-wit is voor mij de norm. Ik denk dat dat komt doordat ik me bij zwartwit-fotografie een duidelijke voorstelling kan maken hoe het eruit komt te zien, terwijl je met kleurfotografie voor verrassingen, soms onaangename, kan komen te staan. Daarnaast is zwart-wit een stap verder van de werkelijkheid af, en dat trekt me wel aan. En heel misschien heeft die liefde voor zwart-wit te maken met het feit dat ik soms zwaar op de hand kan zijn.''

Zelfportret.

Profiteer je ook van de mogelijkheden van de nieuwe digitale apparatuur en van Photoshop?
,,In het geheel niet: ik werk nog steeds analoog, met filmrolletjes. Ik heb er geen behoefte aan gelijk het resultaat te zien. Ik ben dol op die spanning tussen het moment van fotograferen en het uiteindelijke resultaat. Bij mij is dat wachten ook vaak echt heel spannend, want eigenlijk vind ik mezelf maar een knullige fotograaf. Tijdens het fotograferen vergeet ik nogal eens wat of let ik niet goed op. De basis van mijn foto's is vaak imperfect. Aan de andere kant ben ik bij het afwerken weer ongelooflijk perfectionistisch. Toch heb ik niet veel met moderne apparatuur. Ik heb ooit van de firma Hasselblad een digitale camera gekregen, maar ik werd helemaal zenuwachtig van dat ding met al zijn mogelijkheden en knopjes.''

Inwards and Onwards is t/m 1 september te zien in fotografiemuseum FOAM in Amsterdam. foam.nl

Duran Duran leeft in het nu

Met een bijzonder nieuw album, een uitermate succesvol Youtube-concert en een uitgebreide wereldtournee is Duran Duran weer even helemaal terug in het brandpunt van de belangstelling. Als het aan frontman Simon LeBon ligt, is het succesverhaal van zijn band nog lang niet ten einde. ,,Wij willen mee blijven tellen als band van nu.''

Alleen het heden telt voor Britse glamourgroep

 

Duran Duran leeft in het nu

DOOR MARK ROOS

Stijlvolle kleding, gedistingeerd, getrimd baardje en een verzorgde coupe-soleil: de tijd lijkt nauwelijks vat te hebben gehad op Simon le Bon (52). Hetzelfde geldt voor Le Bons bandleden Nick Rhodes (keyboards), Roger Taylor (drums), Andy Taylor (gitaar) en John Taylor (basgitaar), die er kek, verzorgd en modieus uitzien.

Ook qua muziek hebben de vijf heren de tand des tijds doorstaan. Dertig jaar geleden scoorde de band met Planet Earth haar eerste hit, maar wie denkt dat de band in het verleden is blijven hangen, heeft het mis. Sterker nog: het dit voorjaar verschenen Duran Duran-album All You Need Is Now laat een band horen die met beide benen in het heden staat. Dus kom bij Simon le Bon niet aan met louter vragen en opmerkingen over de gouden tijden van Duran Duran in de jaren '80, want je krijgt een stevige sneer. Ook verwijzingen naar het huidige succes van andere jaren '80-bands als The Human League en OMD worden weggewuifd. ,,Veel bands die beroemd werden in de jaren '80 treden op met generatiegenoten'', zegt de zojuist van stemproblemen genezen zanger. ,,Daar hebben wij dus geen behoefte aan. Ik zie Duran Duran als een band van de jaren '80 én van nu. Wij hebben talenten en die moet je bijhouden en doorontwikkelen. Wij willen mee blijven tellen als band van nu.''

Een blik op het cd-boekje van All You Need Is Now ondersteunt Le Bons constatering dat Duran Duran geheel van deze tijd is. Zo werkte de groep met de hippe meesterproducer Mark Ronson, die eigentijdse artiesten als Kelis, Ana Matronic (Scissor Sisters) en Owen Pallett (Arcade Fire) liet invliegen om de muziek naar een hoger plan te tillen. ,,Aan Mark Ronson hebben we uitgelegd wat we ongeveer wilden. Voor het nummer The Man Who Stole a Leopard zochten we een topzangeres, dus toen kwamen we uit bij Kelis. Voor het nummer Safe zochten we een rapper, maar we kwamen er niet zo uit. Snoop Dogg was niet echt een optie, want we wilden iets subtielers en specialers. Toen kwamen we dus uit bij Ana Matronic van Scissor Sisters. We vinden het heel bijzonder dat al die mensen zonder ook maar een moment te twijfelen hun medewerking toezegden.''

Le Bon is tevreden over All You Need Is Now dat, in tegenstelling tot het vorige, met Justin Timberlake en Timbaland opgenomen album Red Carpet Massacre uit 2007, positieve recensies kreeg. ,,Op Red Carpet Massacre klinken we gewoon niet als Duran Duran. Dat is op dit album anders. Mark Ronson zei tegen ons dat hij ons wilde laten klinken als Duran Duran, met onze eigen typische sound. Hij zei: 'Luister eens naar bands als Kaiser Chiefs, The Killers, Franz Ferdinand en Bloc Party. Die bands klinken als Duran Duran, dus waarom zouden jullie ook niet zo mogen klinken?'''

Le Bon vindt dat All You Need Is Now net zo gewaagd, futuristisch en modern klinkt als de eerste twee Duran Duran-albums. ,,Mark Ronson heeft gevaar en risico's teruggebracht in onze muziek. Je kunt er van vinden wat je wil, maar All You Need Is Now klinkt absoluut niet alsof het slechts gemaakt is op de lopende band, met als enige doel om het hoog in de charts te laten eindigen.''

Met meer dan 80 miljoen verkochte albums hebben ze hun visjes wel op het droge. Le Bon is in het bezit van een peperduur jacht. Ook de andere bandleden hebben niets te klagen. Toch ging de groep onlangs zes weken lang op tournee langs kleine clubs in de Verenigde Staten. Le Bon: ,,Werkelijk fantastisch om te doen. In Europa, en vooral in Engeland, staan we vaak in stadions en enorme hallen. Optreden in een club is toch andere koek. Het is harder werken. Als je er met je pet naar gooit, krijg je dat als een boemerang terug van het publiek en ga je verschrikkelijk op je gezicht. Ik hou er wel van. Je kunt de toeschouwers zien, horen en ruiken. En geloof me: ze ruiken heerlijk.''

In Europa zal weer getourd gaan worden in grote hallen en stadions. Le Bon: ,,Helemaal niet erg. En heel begrijpelijk, want we staan weer waar we horen: in het middelpunt van de belangstelling. Het publiek is ons niet vergeten. Ik voel me dan ook gezegend dat we zo veel kunnen optreden. Sterker nog: in de jaren '80 deden we maximaal drie shows per week, nu soms wel vijf. Ik denk dat dat komt omdat we nu verstandiger leven. Vroeger feestten we na de optredens zo hard door, dat het fysiek onmogelijk was veel optredens per week te doen.''

Duran Duran zou op zaterdag 11 juni optreden in het Kyocera Stadion van ADO Den Haag. Het optreden wordt nu, vanwege stemproblemen van Simon Le Bon, uitgesteld naar september of oktober.

Helmert Woudenberg ontleedt Hitler én zijn vroege jeugd

Rasacteur Helmert Woudenberg, telg uit een nationaal-socialistische familie, overtuigde eerder in de theaters met zijn interpretaties van Jezus Christus en Pim Fortuyn. Vanaf september staat hij in de Nederlandse theaters met Übermensch, waarbij hij in de huid kruipt van Adolf Hitler.

66-jarige acteur bestudeerde drijfveren dictator

Helmert Woudenberg ontleedt Hitler

DOOR MARK ROOS
 
Helmert Woudenberg die een theatersolo over Adolf Hitler gaat doen: wie de achtergronden van de acteur kent, zal enigszins verbaasd zijn. Zijn vader, Jan Woudenberg, vocht als SS'er aan het oostfront en stierf vlak voor zijn geboorte. Zijn opa, Hendrik Jan Woudenberg, was Tweede Kamerlid van de NSB en voorzitter van het Nationaal-Socialistische Arbeidersfront. Ook Helmerts moeder was overtuigd nationaal-socialiste. Ze schreef lofdichten op Hitler, voordat ze een psychose kreeg en, kort na zijn geboorte, overleed aan een borstontsteking.
,,Sommige mensen denken dat ik dit soort voorstellingen maak als een soort van therapie of verwerkingsproces, maar dat is niet zo,'' zegt de 66-jarige acteur. ,,Ik sta redelijk neutraal tegenover de oorlog, met dien verstande dat ik natuurlijk wel nieuwsgierig ben naar het waarom van de bewondering van mijn vader en opa voor Hitler. Neemt niet weg dat ik met een afstand kijk naar wat er feitelijk in Duitsland is gebeurd, zonder schuldgevoel.''
Woudenberg werd na de oorlog opgenomen in beschermde omgeving van een pleeggezin in Hoofddorp. In zijn tienerjaren verhuisde de jonge Helmert naar de Ortheliusstraat in Amsterdam, waar hij introk bij opa Hendrik Jan, die zijn gevangenisstraf had uitgezeten. 'Zwarte weduwe' Florrie Rost van Tonningen kwam er regelmatig over de vloer en de oorlog was een terugkerend gespreksthema. ,,Mijn opa wilde nog wel eens over de oorlog beginnen, maar ik was puber en had daar geen belangstelling voor. Pas na zijn dood is mijn interesse voor de oorlog ontstaan. Toen was ik al in de 30.''
Pas na het lezen van boeken van de Duitse auteur Sebastian Haffner, kwam Woudenberg op het idee om een voorstelling over Hitler te maken. ,,Haffner heeft het bewind van Hitler als ambtenaar bij justitie van dichtbij meegemaakt en is gevlucht naar Engeland. In zijn boeken doet hij uit de doeken wat Hitlers bewind precies inhield en hoe hij als persoonlijkheid psychisch in elkaar stak.''
Het bijzondere aan Haffner is volgens Woudenberg dat hij Hitler niet demoniseert maar objectief beschouwt. ,,Haffner laat op een heldere manier zien dat Hitler wordt gedreven door menselijke drijfveren en dat je zijn afschuwelijke daden niet los kunt zien van de verschrikkelijke tijd die Duitsland doormaakte na de Eerste Wereldoorlog. Aan de andere kant toont hij ook feilloos aan dat Hitlers antisemitisme en rassentheorie op niets gebaseerd zijn. Hitler was ervan overtuigd dat joden willens en wetens chaos en oorlog probeerden te stichten om zo een greep te doen naar de wereldmacht, maar er zijn geen feiten die die stellingname ondersteunen.''
Woudenberg wil graag benadrukken dat hij zichzelf in Übermensch geen Duits accent zal aanmeten, geen pruik zal opzetten en ook geen snorretje zal opplakken.,,Ik ga er geen verkleedpartij van maken. Ik wil Hitler niet imiteren maar wil inzicht geven in de wordingsgeschiedenis van zijn karakter. In bijna al mijn voorstellingen is dat een belangrijk thema. Voor het programma over Pim Fortuyn ben ik in zijn levensgeschiedenis en zijn jeugd gedoken. Net als Hitler was Pim Fortuyn iemand die op alle mogelijke manieren buiten de boot dreigde te vallen en voor dichte deuren kwam te staan. Dat ik zo driftig op zoek ben naar de bron van mijn karakters, komt waarschijnlijk doordat ik wees ben. Ik stel mezelf regelmatig de vraag wie ik was geweest als mijn ouders waren blijven leven en mij op hadden kunnen voeden. Ik denk dat ik een ander persoon was geworden, maar zeker weten doe ik dat natuurlijk niet.''
- Ten tijde van zijn voorstelling over Jezus, kreeg Woudenberg een storm van kritiek te verwerken, veelal afkomstig van mensen die de voorstelling niet hadden gezien. Of de acteur niet bang is dat hij zich dit keer echt op glad ijs beweegt? ,,Ik weet wat ik doe en kom goed beslagen ten ijs. Ik oordeel niet en heb, net als in de voorstelling over Pim Fortuyn, geen mening. Het gaat er niet om wat Helmert Woudenberg vindt van Jezus, Pim Fortuyn en Adolf Hitler, maar het gaat er mij als acteur om om zo goed mogelijk in de huid van dat personage te kruipen en dat personage zo veel mogelijk tot leven te wekken.''
Übermensch door Helmert Woudenberg is van september t/m december te zien in de Nederlandse theaters. De première is op 7 oktober in Bellevue in Amsterdam. Meer informatie op www.grunfeld.nl